പ്രകൃതിയിലെ ചില പ്രതിഭാസങ്ങൾ നമ്മളിൽ വലിയ ആശ്ചര്യം ജനിപ്പിക്കുന്നതാണ്. മരുഭൂമിയിലെ മരീചികയും (Mirage), ധ്രുവപ്രദേശങ്ങളിലും തണുപ്പേറിയ രാജ്യങ്ങളിലും ആകാശത്ത് കാണുന്ന അറോറ (Aurora) യും അതിന് ചില ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. അത്തരത്തിലുള്ള പല പ്രതിഭാസങ്ങൾക്കും ഇന്ന് വ്യക്തമായ ശാസ്ത്ര വിശദീകരണങ്ങളുണ്ട്. അവ പ്രകൃത്യാതീതമായ കാഴ്ചകളല്ലെന്ന് ഇന്ന് നമുക്കറിയാം.
അത്തരത്തിൽ പ്രകൃതിയിൽ നമുക്ക് ചുറ്റുപാടും നമ്മൾ കാണുന്ന പ്രതിഭാസങ്ങളിലൊന്നാണ് ജലത്തിന്റെ നിശ്ചലമായ ഒഴുക്ക്. വെള്ളം ഒഴുകുന്നുണ്ടെന്ന് കാഴ്ചയിൽ തിരിച്ചറിയാൻ സാധിക്കാത്ത പ്രതിഭാസം. ഒരു വേള ജലം തണുത്തുറഞ്ഞു പോയിക്കാണുമോ എന്ന് പോലും കാണുന്നവർക്ക് തോന്നിയേക്കാം. എന്താണ് ഇതിന് കാരണം?
ലാമിനാർ ഫ്ളോ (ധാരാരേഖീ പ്രവാഹം)
മുകളിൽ പരാമർശിച്ച പ്രതിഭാസത്തെ ശാസ്ത്രലോകം വിളിക്കുന്നത് ലാമിനാർ ഫ്ളോ (ധാരാരേഖീ പ്രവാഹം) എന്നാണ്. പ്രത്യേക രീതിയിൽ തടസ്സമോ ഇളക്കങ്ങളോ ഇല്ലാതെ ഒരേ പാതയിൽ തന്നെയുള്ള ദ്രാവകത്തിന്റേയോ വാതകത്തിന്റേയോ ഒഴുക്കിനെയാണ് ലാമിനാർ ഫ്ളോ എന്ന് വിളിക്കുന്നത്. ദ്രാവകത്തിലെ ഓരോ സ്തരവും മറ്റൊന്നിനുമേൽ മൃദുവായി (smooth), വിക്ഷോഭത്തിന് (Turbulance) ഇടനല്കാതെ തെന്നിനീങ്ങുന്നതാണ് ധാരാരേഖീ പ്രവാഹം. ഒഴുക്കിന്റെ വേഗം ഒരു നിശ്ചിത അളവിൽ (ക്രാന്തിക പ്രവേഗം) കുറഞ്ഞിരുന്നാൽ മാത്രമേ പ്രവാഹം ധാരാരേഖീയമാവുകയുള്ളൂ.
സാധാരണ രീതിയിൽ വെള്ളം ഒഴുകുന്നതിനെ വിക്ഷുബ്ദ പ്രവാഹം എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്. ഇത്തരം ഒഴുക്ക് നമുക്ക് പെട്ടെന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ സാധിക്കും. ദ്രവകണങ്ങൾ നിരന്തരം കൂടിക്കലർന്നുകൊണ്ടായിരിക്കും വിക്ഷുബ്ദ പ്രവാഹം. ഒഴുക്കിന്റെ വേഗം വർധിക്കുമ്പോൾ ധാരാരേഖി പ്രവാഹം വിക്ഷുബ്ദാവസ്ഥയിലേക്ക് മാറും.
ഒഴുകിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന പാത ഇടുങ്ങിയതും ദ്രാവകത്തിന്റെ ഒഴുക്കിന്റെ കുറഞ്ഞ വേഗതയും, ഉയർന്ന ശ്യാനത അഥവാ വിസ്കോസിറ്റിയുമാണ് ധാരാരേഖീ പ്രവാഹത്തിനിടയാക്കുന്നത്.
ശ്യാന്യത കൂടിയ എണ്ണയുടെ ഒഴുക്ക് അതിന് ഉദാഹരണമാണ്. എണ്ണ ഒരിടത്ത് നിന്ന് മറ്റൊരിടത്തേക്ക് ഒഴിക്കുമ്പോൾ സാധാരണ ധാരാരേഖീ പ്രവാഹമാണ് ഉണ്ടാവാറുള്ളത്. എന്നാൽ ഒഴുകിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന പാതയും വേഗതയും ഇതിനെ സ്വാധീനിക്കും.